سمپاشی مار- انواع مار های ایران-گرفتن مار-مارگیری
روش صحیح گرفتن مار ( آموزش مارگیری) در طبیعت : قدم اول : قبل از مارگیری بایستی نوع مار از لحاظ سمی و یا غیر سمی بودن تشخیص داده شود.این کار کمک زیادی به کاهش استرس خود مارگیر و احتیاط در روش مارگیری می کند.مارهای سمی خیلی کند حرکت می کنند و سر مثلثی شکل دارند و چشم های باریک و کشیده (به اصلاح شکل الف ) دارند و دارای دم هستند . یعنی انتهای بدن خیلی سریع باریک و نازک مثل دم موش می شود.مارهای غیر سمی خیلی سریع حرکت می کنند و چشمان گردی دارند و گاز می گیرند ولی نیش ندارند و بدن یک تکه هست و دم ندارد.اگر در ایران هستید با انواع مارهای ایران آشنا شوید و تصاویر آن را به خاطر بسپارید.(تصاویر مار)قدم دوم :برای گرفتن مار اول مار را به محیطی هدایت کنید که بتوانید به حرکات مار مسلط باشید و کنترل کنید.می توانید با یک جسم مثل یک تکه چوب اینکار را بکنید. توجه داشته باشید که برخی مارها (عموماً) غیر سمی سرعت زیادی دارند و تمام مارها دارای قدرت پرش زیادی هستند .در پشت سر مار بایستید . نکته قابل ذکر این است که هر چقدر انسانها از مارها وحشت دارند مارها چند برابر بیشتر از انسانها میترسند و معمولاً قصد فرار از انسان را دارند و می خواهند از محل دور شوند و معمولاً پشتشان به سمت ما هست.قدم سوم :1-روش اول مارگیری با دست : با یک حرکت سریع با دست راست از انتهای بدن مار می گیریم . یعنی بیست سانتیمتری انتهای بدن مار و نرسیده به دم،چون اگر از دم مار بگیریم احتمال کنده شدن دم وجود دارد یا احتمال دارد مار به سمت خود فرد بپیچد.(می توانیم مار را از زمین بلند کرده و تاب دهیم تا گیج شود). مار را روی زمین می گذاریم و پای چپ را روی سمت سر حیوان می گذاریم و فشار ملایمی می آوریم .سپس با انگشت شست دست چپ روی سر مار فشار می دهیم و با انگشت اشاره فک مار را می گیریم و فشار می دهیم . پس از کنترل سر، مار دیگر خطری ندارد.و با دست راست نیز انتهای بدن حیوان را میگیریم و بلند می کنیم.2- روش دوم مارگیری با چوب : انتهای چوب را روی سر حیوان قرار می دهیم اگر چوب رو محکم و در محل مناسب قرار بدین عملا از مار کاری بر نمیاد.ابتدا با انگشت اشاره ترجیحا دست راست محکم رویه سر مار فشار بیارید اصلا از کج و کوله شدن فک مار و یا بیرون زدنه زبونش نگران نباشید و حتما انگشتتونو محکم رویه سرش فشار بدین اگه فشار کم باشه مار براحتی میتونه از زیر دستتون فرار کنه و احتمالاًهم اولین کارش نیش زدن شما خواهد بود.در مرحله بعد همچنان که فشار انگشت رویه سر مار ادامه داره جای انگشت اشارتون رو باانگشت شست دست چپ عوض کنین یعنی اروم انگشتتونو رویه سر مار بکشین و خارج کنین و پشت سرش انگشت شست رو جایگزین کنیدحال دست راست ازاد میشه و بعد انگشت اشاره رو زیر فک مار ببرید و با این روش کاملا سره مار در اختیارتون هست و امکان هیچ اسیبی نمیباشد.بعد از گرفتن مار تاکید میکنم که با دست راست حتما دم مار رو نگه دارین.در زیر تصاویر مارگیری (مراحل گرفتن مار) به ترتیب نمایش داده می شود : مقاله زیر چکیده کتاب " مار های ایران " اثر ماندگار مرحوم دکتر محمود لطیفی می باشد.هدف از ارایه مطالب زیر گسترش اطلاعات در رابطه با شناخت انواع مارهای ایران به منظور جلوگیری از آسیب به افراد به صورت تصادفی می باشد. خواهشمند است در صورت مشاهده مار در محیط کار یا زندگی و نداشتن اطلاعات و تجربه کافی از تماس و تحریک آنها خودداری نمایید. شرکت ارمغان بهداشت محیط با دارا بودن مارگیر های حرفه ای و کارشناسان مجرب آماده ارایه کلیه خدمات در خصوص کلیه عملیات مارگیری ( گرفتن مار ) می باشد. مارهای غیر سمی AGLYPHA
خانواده تیفلوپیده FAMILY TYPHLOPIDAE
مار کرمی شکل Typhlops vermicularis
خانواده لیپتوتیفلوپیده FAMILY LEPTOTYPHLOPIDAE
مار خاکی leptotyphlops macrorhynchus
خانواده بوآ FAMILY BOIDAE
کورمار Eryx jaculus
کورمار تاتاری Eryx tataricus
کورمار سلیمانی Eryx miliaris
کورمار شنی Eryx elegans
کورمار بلوچستانی Eryx johni
کورمار خوزستانی Eryx jayakari
خانواده کلوبریده FAMILY COLUBRIDAE
مار آبی Natrix natrix
مار چلیپر Natrix tessellata
مار گرگی Lycodon striatus
قمچه مار Coluber najadum
مار آتشی Coluber jugularis
مار قیطانی Coluber rhodorhachis
مار دستی Coluber ventrimaculatus
مار خالدار Coluber karelini
مار پلنگی Coluber ravergieri
شتر مار شیرازی Spalerosophis diadema schirazianus
مار شتری Spalerosophis cliffordi
مار گورخری Spalerosphis microlepis
مار درفشی Lytorhynchus ridgewayi
مار الماسی Lytorhynchus gaddi
گوند مار Elaphe hohenacheri
مار درختی Elaphe longissima
گوند مار Elaphe dione
مار شلاقی Elaphe quatuorlineata
گرگ مار Coronella austriaca
لوس مار oligon taeniolatus
مار سر سیاه Rhynchocalamus melanocephalus
مار کوتوله Eirenis collaris
تیرک مار Eirenis punctatolineata
مار کوتوله Eirenis meda
مار کوتوله پارسی Eirenis persicus
توله مار Eirenis coronella
مار کوتوله Eirenis modesta
مارهای نیمه سمی OPISTHOGLYPHA
افعی پلنگی Telescopus rhinopoma
سوسن مار Telescopus fallax
افعی سوسن Telescopus tessellatus
آلو سر Boiga trigonatum melanocephala
یله مار Malpolon monspessulanus
یله مار Malpolon m.insignitus
طلحه مار Malpolon moilensis
تیر مار psammophis schokari
تیر مار psammophis lineolatus
تیر مار tephrometopon lineolatum
مارهای سمی VENOMOUS SNAKES
خانواده آلاپیده FAMILY ELAPIDAE
کفچه مار naja naja oxiana
کبرا walterinnesia aegyptia
خانواده هیدروفیده FAMILY HYDROPHIDAE
مار دریایی Hydrophis cyanocinctus
مار دریایی hydrophis schistosa
مار دریایی hydrophis ornatus
مار دریایی hydrophis spiralis
خانواده ویپریده FAMILY VIPERIDAE
افعی شاخدار Cerastes cerastes
مار شاخدار Pseudocerastes persicus
مار جعفری Echis carinatus
کک مار Eristicophis macmahoniافعی دماوندی Vipera latifiiافعی دماوندی Vipera latifiiگرزه مار Vipera lebetina
افعی البرزی Vipera ursini
افعی زنجانی Vipera xanthina
افی تکابی Vipera Xanthina sp.
خانواده کروتالیده FAMILY CROTALIDAE
افعی قفقازی Agkistrodon halys
فهرست مارهای ایران بر حسب استانها
مارهای استان مرکزی
مارهای غیر سمی : مار کرمی شکل - کور مار- مارگیری - کور مار سلیمانی - مار آبی – مار چلیپر- مار آتشی- قمچه مار- مار قیطانی- مار خالدار- مار پلنگی- مار شتری- مار گورخری- مار درفشی- گرگ مار- مار سر سیاه- مار کوتوله- تیرک مار- مار کوتولهمارهای نیمه سمی :سوسن مار- افعی سوسن- افعی پلنگی- یله مار- تیر مار- تیرمار خراسانیمارهای سمی :مار شاخدار- گرزه مار یا افعی- افعی دماوندی- افعی البرزی- افعی زنجانی- افعی قفقازی
مارهای استان گیلان
مارهای غیر سمی :مار آبی- مار آتشی- قمچه مار- مار پلنگی- مار کوتولهمارهای سمی :گرزه مار یا افعی- افعی زنجانی- افعی قفقازی-
مارهای استان مازنداران :
مارهای غیر سمی :مار کرمی شکل- کور مار- کور مار سلیمانی- مار آبی- مار آتشی- قمچه مار- مار پلنگی- مار درفشی- گوند مار- لوس مارمارهای نیمه سمی : یله مار- تیرمار- تیرمار خراسانیمارهای سمی : کفچه مار- مار جعفری- گرزه مار- افعی البرزی- افعی قفقازی
مارهای استان آذربایجان شرقی :
مارهای غیر سمی : کور مار- کورمار تاتاری- کور مار شنی- مار چلیپر- مار آتشی- قمچه مار- مار پلنگی- گوندمار- مار شلاقی- مار کوتوله- تیرک مارمارهای نیمه سمی :سوسن مار- یله مارمارها سمی : گرزه مار یا افعی- افعی البرزی- افعی زنجانی
مارهای استان آذربایجان غربی :
مارهای غیر سمی : کور مار- مار تاتاری- کورمار سلیمانی- مار آبی- مار چلیپر- مار آتشی- قمچه مار- مار پلنگی- مار درختی- مار شلاقی- مار کوتوله- تیرک مارمارهای نیمه سمی :سوسن مار-یله مارمارهای سمی :گرزه مار یا افعی-افعی البرزی-افعی زنجانی-افعی تکابی
مارهای استان اردبیل :
مارهای نیمه سمی :مار آتشی- قمچه مار- مار پلنگی- مار شلاقی- مار کوتوله پارسیمارهای نیمه سمی :یله مارمارهای سمی :گرزه مار یا افعی
مارهای استان خوزستان :
مارهای غیر سمی :مار کرمی شکل- مار خاکی- کور مار- کور مار تاتاری- کورمار سلیمانی- کورمار خوزستانی- مار چلیپر-قمچه مار- مار قیطانی- مار پلنگی- مار شتری- مار گورخری- مار درفشی- مار الماسی- مار سر سیاه- مار کوتوله- توله مار- مار کوتوله پارسیمارهای نیمه سمی : افعی سوسن- یله مار- طلحه مار- تیر مارمارهای سمی : کبرا- افعی شاخدار- مار جعفری- مار شاخدار- گرزه مار یا افعی
مارهای استان فارس :
مارهای غیر سمی :مار کرمی شکل- مار چلیپر- مار قیطانی- مار پلنگی- مار شتری- مار گورخری- تیرک مار- مار کوتوله پارسیمارهای نیمه سمی :افعی پلنگی- تیر مار- تیرمار خراسانیمارهای سمی :مار شاخدار- گرزه مار یا افعی
مارهای استان کرمان :
مارهای غیر سمی : مار کرمی شکل- قمچه مار- مار پلنگی- مار شتری- مار درفشی- تیرک مارمارهای نیمه سمی : تیرمار- تیرمار خراسانیمارهای سمی :مار جعفری- کک مار- مار شاخدار
مارهای استان خراسان :
مارهای غیر سمی : کورمار- کورمار تاتاری- کورمار سلیمانی- کور مار شنی- مار چلیپر- مار آتشی- قمچه مار- مار قیطانی- مار خالدار- مار پلنگی- مار شتری- مار کوتولهمارهای نیمه سمی :افعی پلنگی- آلو سر- یله مار- تیرمار- تیرمار خراسانیمارهای سمی :کفچه مار- مار جعفری- مار شاخدار- گرزه مار یا افعی
مارهای استان اصفهان :
مارهای غیر سمی :کورمار سلیمانی- مار چلیپر- مار اتشی- قمچه مار- مار قیطانی- مار پلنگی- مار گورخریمار های نیمه سمی :سوسن مار- افعی سوسن- تیرمار- تیرمار خراسانیمارهای سمی :مار شاخدار- گرزه ماریا افعی
مار های استان سیستان و بلوچستان :
مارهای غیر سمی :کور مار- کور مار سلیمانی- کور مار بلوچستانی- مار گرگی- قمچه مار- مار خالدار- مار پلنگی- مار شتری- مار درفشیمار نیمه سمی :افعی پلنگی- آلو سر- تیر مار- تیرمار خراسانیمار سمی : مار جعفری- مار شاخدار
مارهای استان کردستان :
مارهای غیر سمی : مار چلیپر- قمچه مار- مار قیطانی- مار پلنگی- تیرک مارمار نیمه سمی :افعی سوسنمارهای سمی : گرزه مار یا افعی-افعی زنجانی
مارهای استان هرمزگان – بوشهر
مارهای غیر سمی : کورمار خوزستان- مار آتشی- مار قیطانی- مار شتری- مار الماسیمارهای نیمه سمی : یله مار- طلحه مارمارهای سمی : مار جعفری- مار دریایی
مارهای استان همدان :
مارهای غیر سمی :مار درختی- مار شلاقی- مار چلیپر- مار آتشی- قمچه مار- مار پلنگی- مار گورخری- تیرک مارمارهای نیمه سمی :سوسن مار- یله مارمارهای سمی :گرزه مار یا افعی – افعی زنجانیمارهای استان لرستان :مارهای غیر سمی :مار چلیپر- مار آتشی-گرفتن مار - مار پلنگی- مار گورخری- تیرک مارمارهای نیمه سمی :تیر مار خراسانیمارهای سمی :گرزه مار یا افعی
مارهای استان سمنان :
مارهای غیرسمی : مار آتشی- مار پلنگی- مار خالدار- مار قیطانی- گوند مارمارهای نیمه سمی : سوسن مار- افعی پلنگی- تیرمار- تیرمار خراسانیمارهای سمی : کفچه مار- مار جعفری- مار شاخدار- افعی قفقازی
مارهای استان زنجان :
مارهای غیر سمی : کورمار تاتاری- مار چلیپر- مار آتشی- قمچه مار- مار پلنگی- مار شتری- مار شلاقی- مار کوتوله- تیرک مارمارهای نیمه سمی : سوسن مار- یله مارمارهای سمی : مار شاخدار- گرزه مار یا افعی- افعی البرزی- افعی زنجانی
مارهای استان یزد :
مارهای غیر سمی :مار شتریمارهای سمی :مار شاخدار.