موضوع: گلکاری در منزل

امروزه در منازل ، آپارتمانها ، رستورانها و موسسات مختلف ، نگهداری گل و گیاه زینتی مورد توجه و خواست مردم است .اغلب در گوشه و کنار سالن ها ، اطاقها ، دفاترکار ، محلی برای نگهداری گلدان . یا گلهای بریده در نظر گرفته میشود .


عموما گلهای بریده را در آب قرار می دهند و گلدانهای زینتی را روی میز پذیرایی ، گوشه و کنار سالنها ، اطاقها و راهروها میگذارند و با این تزئینات منظره جالبی به محل کار و زندگی خود میدهند . با وجودی که در نگهداری این گلها دقت زیاد میشود ، معذالک بعد از چند روز یا چند هفته برگ گیاهان زرد شده و گاهی خود گیاه پژمرده میشود و از بین می رود .مطالب و آگاهی های این بخش ، علاقمندان به گیاهان زینتی و گلها را از نکاتی آگاه میسازد که دانستن آن برای سلامتی و شادابی گلهایشان ضرورت دارد .

در یک تعریف اجمالی ، فن گلکاری رشته ای از علم باغبانی
است که جنبه های عمل آوردن و پرورش گیاهانی را که بنحوی از گل ، شکل عمومی گیاه و یا میوه آنها از نظر زینتی استفاده میشود ، مورد بحث قرار می دهد .برای آشنایی خوانندگان با فن و هنر گلکاری ، مطالب علمی و عمومی را در دو قسمت جداگانه تحت عناوین : گلکاری عمومی و گلکاری خصوصی مورد بحث قرار می دهیم .

گلکاری عمومی :

در این بخش از کلیات بکار بردن اصول علمی برای تربیت و پرورش گیاهان سخن گفته میشود. اطلاعات عمومی در زمینه روشهای کاشت و تکثیر گیاهان ، چگونگی و زمان کشت ، وسایل مورد نیاز باغبانی ، سازگاری گیاه با محیط ، شناسایی شرایط لازم محیط برای کاشت گیاه از قبیل : حرارت ، خاک ، هوا ، زطوبت ، مواد غذایی ، بیماریها و آفات گیاهی و روش های کنترل و مبارزه با بیماری ها و آفات از جمله مسائلی هستند که پرورش دهنده گل باید از آنها مطلع باشد .


گلکاری خصوصی :

در این بخش درباره هرگیاه زینتی یا گل مورد نظر از جنبه های بالا بطور جداگانه بحث میکند و بعبارت دیگر در این قسمت روش های بکار بردن مبانی علمی و عملی در طرز کشت و پرورش گیاهان و گلهای مشخصی را مورد بحث قرار می دهد .


موسسات و مراکز پرورش گل و گیاه شامل سه دسته کلی میشوند :

۱ – موسسات تولیدی گل و گیاه :

این موسسات هرکدام به وسائل تهیه گلها و گیاهان خاصی که پرورش می دهند مجهز هستند .

برای مثال : یک موسسه فقط گل اُرکیده عمل می آورد یا موسسه ای گل میخک تهیه می کند .

در این موسسات گلخانه ها دارای تجهیزات و وسعت زیاد با دریچه های متعدد برای تهویه میباشند . در مرکز دیگری گیاهان زینتی گرمسیری عمل می آورند که دارای گلخانه هائی با حرارت و رطوبت زیادتریست . همچنین گلخانه هائی برای پیش رس کردن پیازهای گل ، تکثیر نباتات زینتی و تهیه گل بریده از قبیل : رُز ، گلایول و لیس در اختیار دارند . این موسسات به زمین فراوان و آب کافی برای خزانه کاری احتیاج دارند . در این مراکز کارشناسان کار آزموده و کارگران متخصص بدون مشورت مداوم با مدیر موسسه کارهای خود را انجام می دهند .

یعنی یکنفر کارگر قابل می داند چه موقع نهال را بکارد ، چه وقت پیوند بزند ، خاک گلدانها را چه موقعی تعویض کند و آبپاشی را چه اندازه و در چه موقع انجام دهد .


۲ – موسسات عمومی و شهری :

مثل شهرداریها که مسئول اداره پارکهای عمومی ، میدانها ، درختان خیابانها و بلوارها ،سایر مکانهای شهری و عمومی می باشند .این موسسات نیز بنوبه خود از امکانات ضروری برای تکثیر و کاشت و داشت گیاهان و درختان زینتی استفاده می نمایند .


۳ – افراد علاقمند :

یا به عبارت دیگر آماتورها که در باغ ، باغچه یا محیط بسته خانه و آپارتمان خود گلها را می کارند و نگاهداری می کنند


***


گلکاری عمومی


الف – چگونه گیاهان زینتی را در خانه پرورش دهیم ؟

امروزه عمل آوردن گلدانهای گل در منزل یکی از بهترین سرگرمیهاست .

گیاهان زینتی مخصوصا در فصل زمستان قسمت عمده تزئینات داخلی منزل را تشکیل میدهند .

بعلاوه پرورش نباتات در منزل برای کسانیکه باغی در اختیار ندارند و میخواهند فعالیتهای گلکاری داشته باشند حائز اهمیت است .

حتی برای کسانی هم که باغی در اختیار دارند و علاقمند به پرورش گل هستند این موضوع قابل توجه است .

با وجودی که منزل برای پرورش و نگهداری گلها محل مناسبی نیست ، معهذا مردم به نگهداری گل در منزل علاقمندند .

برای پرورش گیاهان زینتی در منزل باید احتیاجات اصلی آنها و بهترین طرق کشت این قبیل گیاهان را بدانیم .

در درجه اول باید گیاهانی را که از نظر برگ یا گل زینتی و قابل نگهداری در منزل هستند بشناسیم و آنها را انتخاب کنیم و طرز سازگاری و تطابق آنها را با شرایط داخل منزل فرا گیریم .

در صورت امکان باید مجموعه ای از گیاهان را جمع آوری کنیم که شرایط رشد آنها در منزل با شرایط محلی که طبیعت زندگی می کنند تفاوت نداشته باشد .

به عنوان مثال : میزان حرارت در منزل باید طوری تنظیم شود که گیاه شانس زندگی کردن را داشته باشد . اکنون که در بعضی منازل شوفاژ هست باید انواع بخصوصی از گیاهان زینتی را در منزل پرورش داد .

اگر برگ فیکوس شما می ریزد و یا برگهای سیکلامن زرد می شود ، نباید فورا آنها را دور ریخت بلکه باید علت آنرا شناخت .

برای مثال: اگر بطور مرتب آب سرد به گلدان سیکلامن بدهیم برگهایش خیلی زود زرد میشود .

با وجود این مسلم است که بدون دقت و کوشش شما ، هیچگونه عملی تضمین نمی شود .

عمل آوردن گیاهان در گلدان مثل فن آشپزی است .

همانطوری که برای تهیه غذای مطبوع باید از اصول مشخصی پیروی کرد ، در پرورش گیاهان هم باید مبانی علم گلکاری را آموخت تا موفقیتی بدست آورد .


ب - سازگاری گیاهان زینتی با محیط داخلی منزل ، باغ و باغچه :

مفهوم سازگاری یا تطابق با محیط عبارت از واکنش مناسب موجود زنده نسبت به شرایط محیطی است .

به عنوان مثال : دسته ای از گیاهان با بعضی از شرایط محیطی از قبیل : خاک ، رطوبت ، روشنائی و خشکی هوا سازگارتر و کم توقع ترند و در قبال تغییرات آنها غالبا عکس العمل مناسب دارند .در صورتیکه ارقام دیگر حساس ترند و در صورت تغییرات زیاد شرایط زیستی ، از بین میروند .

گلهائیکه پرورش دهندگان به بازار عرضه می کنند ، بدوا از طبیعت جمع آوری شده اند و مهم آنست که ما محیط زیست طبیعی این گیاهان را بشناسیم .

البته بسیاری از گلها بتدریج خود را با محیط جدید سازگار می کنند ولی آن کیفیت ومرغوبیت و احتمالا استفاده ای را کع با توجه به شناخت سازگاری با محیط زیست حاصل میشود بدست نمیآورند.

پس در درجه اول باید احتیاجات گیاهانی را که میخواهیم در منزل پرورش دهیم بشناسیم .

پرورش دهنده باید مطلع باشد که گل ، سیکلامن ، بنفشه آفریقایی ، سرخس ها و آفلاندرا و گیاهان خانواده آناناس که جنگلی هستند ، محیط مرطوب لازم دارند .


کاکتوس و سایر نباتات باصطلاح گوشتی ، که بافت ضخیم داشته و بیابانی هستند و در مناطق خشک و گرم و در روشنائی شدید عمل آمده اند ، بهیچ وجه امکان رویش در باغ و باغچه را ندارند ولی احتمالا اگر بخواهند در منزل آنها را نگهداری کنند ، بخصوص در فصل زمستان باید به آنها خیلی کم آب بدهند و آنها را در محل روشن نزدیک پنجره قراردهند ، هرچند دراین مورد استثناهائی وجود دارد .

تفکیک گیاهان رطوبت دوست و خشکی پسند بخصوص برای تولید کنندگان و گل فروشان حائز اهمیت است .

زیرا در گلخانه ها و مغازه های گل فروشی محیط مرطوب آماده است و نباید این دو نوع نبات باهم نگهداری شوند ( یعنی گیاه رطوبت دوست و گیاه خشکی پسند ) چون بافتهای انواع کاکتوس و نباتات گوشتی در محیط مرطوب نرم می شوند و وضع طبیعی خود را از دست می دهند .


بعضی از گلها ، سایه پسندند و بعضی به تغییرات شب و روز حساسند .

اگر دسته ای از گلها مثل گل داودی را که مخصوص مناطق جنوبی هستند و در روزهای ۱۲ ساعته گل می کنند ، به مناطق شمالی ببرند ، که در تابستان طول روز به ۱۶ ساعت میرسد ، گل نمیکند . مگر اینکه طول روز کوتاه شود .

به عبارت دیگر این دسته از گیاهان در اوائل مهر ، که طول روز کوتاه میشود گل می کنند .

در سالهای اخیر هزاران هزار گیاه در اثر عدم آشنایی و مهارت مردم همچنین در اثر عدم سازگاری با محیط در منازل از بین رفته اند ولی با شناسائی گیاهان مقاوم و مهارت در طرز پرورش آنها عده ای از گیاهان زینتی را میتوان در خانه نگهداشت .

چه کودی مناسب که انواع گیاه هایی که تو خونه دارم رو بتونم الان که فصل تعویض خاک هست درست کنم